Een expansievat is een drukvat dat dient voor het beperken van drukveranderingen in een met vloeistof gevuld systeem. In een expansievat bevinden zich twee compartimenten, gescheiden door middel van een membraan. Het ene compartiment staat in verbinding met het systeem en is dus gevuld met dezelfde vloeistof als het systeem, het andere compartiment bevat een gecomprimeerd gas.

De werking van een expansievat berust op het principe dat een gas, in tegenstelling tot een vloeistof, samendrukbaar is. Zodra de druk in het systeem oploopt, zal het membraan in de richting van het gas bewegen, waardoor het volume van het systeem toeneemt. Hierdoor zal de druk erin afnemen. De voordruk in het expansievat bedraagt 0,5 bar of 1 bar. Ze zijn verkrijgbaar met verschillende inhoud, de grootte hangt af van de waterinhoud van de installatie.